Japońska wiśnia – o nazwach wiśni

You are currently viewing Japońska wiśnia – o nazwach wiśni
  • Post category:Sakura

O nazwach wiśni japońskich

Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Roślin Uprawnych popiera stosowanie fantazyjnych nazw odmian, w naszym przypadku starych japońskich nazw. Mają one pierwszeństwo przed ostatnio wynalezionymi atrybutami łacińskimi, które są podawane jako synonimy w indeksie nazw wiśni oraz w opisach. Aby określić priorytet nazw, oparliśmy się na gruntownie historycznym studium nomenklatury Jeffersona i Waina (1984) oraz na innych źródłach japońskich.

Pisownia japońskich nazw w alfabecie łacińskim obecnie powszechnie wykorzystuje system Hepburn. „Kanzan” to latynizacja (nazwy w systemie) Hepburn, podczas gdy „Kwanzan” stała się przestarzałą pisownią. W niektórych przypadkach tak bardzo przyzwyczailiśmy się do starszej pisowni, że nigdy nie były (niektóre nazwy) dostosowane do systemu Hepburn. Dlatego na przykład można znaleźć Ohwi, Shimidsu i Koidzumi, chociaż obecnie wolałoby się przeliterować te imiona jako Ōi, Shimizu i Koizumi.

Znaczna część języka japońskiego jest pisana chińskimi znakami, które często wymawia się naśladując Chińczyków. Na przykład dwa znaki, które w języku chińskim czyta się jako guan-szan stały się Kan-zan w japońskim „chińskim” czytaniu. Wernakularne (codzienne, potoczne) japońskie czytanie tych samych znaków to Seki-yama, więc „Kanzan” i „Sekiyama” są synonimami (…). Nazwy wiśnie były często używane w prozie literackiej i zabawa ze znakami dała wiele synonimów opisanych w (poniższym) tekście.
Samogłoski należy czasami przedłużyć w wymowie. Na przykład „Fugenzo” powinno być wymawiane z przedłużonym “o” jako „Fugenzō”. W opisach, wyjaśniając nazwę odmiany, wskazaliśmy, czy taka przedłużona wymowa jest wymagana. Nie jest jednak ona słyszalna w angielskich uszach, a ze względów praktycznych najlepiej jest pominąć znacznik  ¯ w codziennym użytkowaniu.

Samogłoski wymawia się w języku japońskim w następujący sposób: a as the a in father, e as the e in get, i as the i in, i as the i in macaroni, o as the o in hot, u as the u in flu. (Odniesienia do języka angielskiego. Więcej zasad wymowy byłoby koniecznych dla tych, którzy chcą uczyć się języka japońskiego, ale w praktyce ogrodniczej powyższe (zasady) są wystarczające. Wymawiając spółgłoski w japońskich nazwach, tak jak są one wymawiane w języku angielskim, osoba mówiąca po angielsku może porozumieć się z mówiącym po japońsku ogrodnikiem lub ogrodniczką.

Nazwy wiśni japońskich są czasami bardzo długie ze względu na zawiłe pochodzenie lub kulturową historię roślin. W języku japońskim między wyrazami nie są używane łączniki ani spacje. W ten sposób Raikojikikuzakura staje się łamigłówką językową jeszcze bardziej uciążliwą dla japońskiego botanika próbującego przetłumaczyć ją na angielski. Dosłownie ta nazwa oznacza „wiśnia z kwiatem chryzantemy ze świątyni Raikoji”. W takich przypadkach nazwy są łączone w celu ułatwienia czytania: „Raikoji-kiku-zakura”, choć nie ma to taksonomicznego uzasadnienia.

S w sakurze, japońskie słowo oznaczające kwitnącą wiśnię, staje się z w środku słowa, na przykład w „Kiku-zakura”. Niektóre szkółki pomijają przyrostek -zakura, co oczywiście prowadzi do krótszych nazw, ale może powodować zamieszanie, ponieważ ta sama nazwa ludowa jest czasami stosowana do odmian Prunus mume (morela) lub innej Prunus, kwitnącej brzoskwini. W rzadkich przypadkach przyrostek decyduje o tożsamości odmiany: „Kumagai” to inna wiśnia niż „Kumagai-zakura”. Dlatego nie należy pomijać przyrostka -zakura. 

Formy ogrodowe są w całym tekście określane nazwą odmiany, np. „Ama-nogawa”, dla ułatwienia czytania, a nie pełną nazwą botaniczną, taką jak Prunus serrulata Lindley „Ama-no-gawa”. Opisy zawierają naukowo akceptowalną nomenklaturę wraz z jej autorem (autorami).

“Japanese Flowering Cherries”. Autorzy: Wybe Kuitert, Arie Peterse. Przedmowa: Roy Lancaster