Sakura – Jak zmiany klimatyczne krzyżują plany podróżnych

BBC, autor: Michael Fitzpatrick,
24 luty 2024r.

W Japonii rzadki i piękny 10-dniowy „front” kwitnienia wiśni rozpocznie się w tym roku (najprawdopodobniej) 10 dni wcześniej ze względu na globalne ocieplenie. Oto, co podróżni powinni wiedzieć.

Podróżni, którzy przybyli do Tokio w kwietniu 2023 r., aby doświadczyć słynnych w mieście płatków wiśni, stanęli w obliczu niemałej niespodzianki: zamiast zakwitnąć zgodnie z przewidywaniami pod koniec marca, różowa sakura pojawiła się 10 dni wcześniej niż przewidywano (tj. 15 marca).

Nie było to jakieś nadzwyczajne wydarzenie: rok 2023 zrównał się z latami 2020 i 2021 pod względem rekordowo wczesnego rozkwitu – według dokumentów historycznych z Kioto ostatecznym najwcześniejszym od rozpoczęcia zapisów naukowych w 1953 r.[1] i najwcześniej od 812 r. Zdaniem ekspertów tendencja ta wskazuje na kłopotliwy fakt: w zastraszającym tempie przegrzewamy naszą planetę, a wczesne sakury (choćby znacznie wcześniejsze zakwitnięcie wiśni Kawazuzakura) zwiastują kolejne zmiany, które mają nadejść.

Ukochane cztery pory roku w Japonii są całkowicie zagrożone, mówi Yoshihiro Tachibana, profesor dynamiki klimatu i ekosystemów na japońskim Uniwersytecie Mie. „Jeśli nie uda się osiągnąć redukcji emisji gazów cieplarnianych, istnieje możliwość zakwitnięcia wiśni w lutym. Wszystkie cztery pory roku się ocieplają. Jednak wiosenne ocieplenie odnotowuje największy wzrost, więc sezon kwitnienia wiśni zwykle pojawia się coraz wcześniej”.

(…)

Wczesny sezon kwitnienia wiśni w Japonii może być denerwujący dla planującego podróżnika, ale jest to także dramat, który poraża naród, ponieważ Japończycy z niecierpliwością spoglądają na tak zwany „front kwitnienia wiśni”. Ten wykres przedstawia codzienny postęp różowych kwiatów na całym archipelagu japońskim od południa. Taka przewidywalna linia kwiatów jest możliwa tylko dzięki upodobaniu (z tym nie do końca można się zgodzić) narodu do jednej konkretnej wiśni, Somei Yoshino. Klony jednej odmiany stanowią 90 (niektóre dane mówią o 80%) procent odmiany sakury w Japonii (to się szczęśliwie zmienia, choć powoli).

Co podróżujący powinni wiedzieć

(…) Sakura znajdują się na liście życzeń wielu podróżnych, ale biorąc pod uwagę jej ulotny wygląd stale zmieniającego się 11-dniowego okna (11-14 a czasem kilka dni dłużej), ich obejrzenie staje się coraz bardziej stresujące dla gości z zagranicy.

Należy pamiętać, że czas szczytu kwitnienia wiśni zmienia się z roku na rok, w zależności od pogody. Jeśli pogoda w poprzednich tygodniach była ciepła, kwiaty otworzą się wcześniej.
„Wiosenne ocieplenie jest najważniejszym wyznacznikiem czasu kwitnienia wiśni” – powiedział Richard B. Primack, badacz i profesor biologii na Uniwersytecie Bostońskim, którego laboratorium koncentruje się na wpływie zmian klimatycznych na czas sezonowych wydarzeń biologicznych. „A ponieważ wiosenna pogoda staje się coraz cieplejsza, wiśnie kwitną wcześniej”.
Według Primacka czasy kwitnienia sakury rejestruje się w całej Japonii od setek lat, co czyni je jednym z najlepiej udokumentowanych przykładów biologicznych skutków zmian klimatycznych na świecie.
„Wiśnie Yoshino kwitną obecnie około dwa tygodnie wcześniej niż 50–60 lat temu, a dzieje się tak z powodu cieplejszej pogody związanej ze zmianami klimatycznymi” – powiedział Primack.

Jeśli podróżni zostaną zaskoczeni przez zmieniającą się sakurę, ważne jest, aby zaplanować trasę w sposób elastyczny. Przybyłeś za późno na szczyt kwitnienia w Tokio lub Kioto? Spróbuj udać się na północ, aby mieć pewność, że coś zobaczysz: sakurę w Japonii można zobaczyć najpóźniej w maju na Hokkaido. Masz ochotę obejrzeć kwitnącą sakurę wczesną wiosną? Wybierz się w styczniu wybierz się na półtropikalną Okinawę.

(Nie należy zapominać tutaj o innych odmianach sakury, wielopłatkowa yaezakura rozkwita dopiero po zakończeniu kwitnięcia Somei Yoshino. Setki tysięcy podróżnych przciąga każdego roku yaezakura rosnąca na terenie mennicy w Osace).

Ponieważ w Japonii rozwój wiśni jest tak entuzjastycznie śledzony, badacze mają nadzieję, że tak nagłe zmiany w zjawiskach fenologicznych podniosą świadomość społeczną na temat skutków zmian klimatycznych i zachęcą obywateli do działania.

Jednak jeśli chodzi o zajęcie się zmianami klimatycznymi, Japonia ma przed sobą długą drogę, mówi Hanna Hakko, starszy współpracownik w E3G, niezależnym zespole doradców ds. zmian klimatycznych w Tokio.

„Japonia stoi obecnie przed poważnymi wyzwaniami, jeśli chodzi o realizację swoich średnioterminowych celów klimatycznych i celów klimatycznych na rok 2050” – stwierdziła. „Kilka analiz wskazuje, że Japonii nie udaje się zastąpić paliw kopalnych czystą energią, zwłaszcza w sektorze energetycznym. Zarówno rząd, jak i sektor prywatny muszą zintensyfikować swoje wysiłki poprzez wdrażanie polityki i zwiększanie inwestycji mających na celu wycofywanie elektrowni węglowych, rozwój energii odnawialnej i zwiększyć efektywność energetyczną.”

Kraj ten wielokrotnie był laureatem satyrycznej nagrody „Skamieniałości Dnia” przyznawanej przez Międzynarodową Sieć Działań Klimatycznych (CAN) na dorocznej konferencji COP. Nagrody przyznawane są krajom, które pozostają w tyle, jeśli chodzi o działania klimatyczne.

W związku z niedawną budową nowych elektrowni węglowych pod wieloma względami polityka energetyczna Japonii stanowi podejście wsteczne do ogólnokrajowych wysiłków na rzecz ochrony środowiska.

James Hollow, założyciel tokijskiej firmy konsultingowej  Tokyo’s Fabric, która prowadzi coroczne badanie „Zrównoważony rozwój w Japonii”, powiedział, że nie powinniśmy być zaskoczeni, że „poziom świadomości klimatycznej w Japonii jest nadal bardzo niski”.

„Zmiany klimatyczne nie zostały upolitycznione, jak miało to miejsce gdzie indziej. Obywatele oczekują, że rząd przejmie wiodącą rolę. Chociaż aktywizm wokół kwestii klimatycznych i społecznych jest ograniczony” – stwierdził. „Lecz poziom świadomości klimatycznej znacznie rośnie”.

Japonia staje się coraz bardziej świadoma, że nie tylko wiosenna pogoda się zmienia, ale że wszystkie pory roku nie działają prawidłowo. Lata w w większości betonowych miastach Japonii stają się na dłużej nieznośnie ciepłe i wilgotne, opóźniając tym samym nadejście chłodniejszej jesiennej pogody.

„Lato stanie się tak nie do zniesienia, że nawet najbardziej odporni turyści zagraniczni przestaną je odwiedzać” – powiedziała profesor Tachibana.

Być może widok lutowego frontu sakury – i lata pozbawione turystów, którzy obecnie unikają upałów w Tokio i Kioto, będzie dla Japonii motywacją do ponownego przemyślenia swojego podejścia do kryzysu klimatycznego. Ponieważ bez skuteczniejszych działań klimatycznych te cenione cztery pory roku staną się tylko wspomnieniem zarówno dla podróżników, jak i mieszkańców.

Tłumaczenie: Google Translate. Poprawki: sakura